ABD’nin oto gümrük tarifeleri ile ilgili soruÅŸturması, Çin’e olası yeni ithalat vergileri ve diÄŸer ülkelerin ve blokların muhtemel tepkileri, ticaret savaÅŸlarının potansiyel olarak büyüyebileceÄŸine iÅŸaret ediyor. ABD yönetiminin ikili ticaret açıklarını azaltmaya odaklanması karşısında Çin, AB, Kanada ve Meksika’nın mevcut tedbirlere verdiÄŸi tepki, gerginliÄŸi artırıyor. Fitch’e göre en son “Küresel Ekonomik Görünüm” de belirtildiÄŸi üzere ÅŸimdiye kadar uygulanan tarifeler küresel ekonomik büyüme tahminlerinde bir deÄŸiÅŸiklik yaratacak boyutta deÄŸil. Ortaya çıkan ek tarifeler, etkilenen ülkelerin ve bölgelerin GSYÄ°H’sine oranla çok küçük.
Bununla birlikte, ABD’nin öne sürdüÄŸü diÄŸer tedbirler etki yaratabilecek büyüklükte. Geçen yıl otomotive ve yedek parçaları ithalatının ABD ekonomisini zayıflatıp zayıflatmadığı ve ulusal güvenliÄŸi bozup bozmadığına dair baÅŸlatılan araÅŸtırma ABD’de 322 milyar dolar deÄŸerinde yeni otomobil ve otomobil parçalarının ithalatını etkiledi. Åžimdi ABD tarafından Çin kaynaklı ithal mallara getirilebilecek 200 milyar dolarlık vergi tehdidi, Çin’in ABD’den ithal ettiÄŸi tüm mallara benzer bir vergi artışı uygulaması sonucunu doÄŸurabilir; 2017’de bu ithalatın 188 milyar dolar olduÄŸunu eklemek gerek. Üstelik Çin gümrük vergisi dışında karşı adımlar da atabilir.
Beklentileri güncellemeden önce ABD tarafından gelen bu tür açıklamaların masada pazarlık gücünü artırmak için mi yoksa gerçek hayata uygulanacak türden mi olduÄŸunu görmek gerek. Ancak, bu tür önlemlerin ayrıntılı bir ÅŸekilde hazırlanması ve gerekçelendirilmesi ve ticaret ortakları tarafından anlık ve güçlü bir misilleme olasılığı küresel ticaret akışına engel olacak ciddi riskler doÄŸuruyor. EÄŸer gerilimler daha da yükselirse, ABD duruÅŸunu sertleÅŸtirir ve NAFTA’dan (temel senaryomuz deÄŸil) tamamen çekilirse, bu etkiyi büyütür. ABD gümrük ithalatlarına yüksek tarifelerin uygulanması, NAFTA’ya karşı varoluÅŸsal bir tehdit oluÅŸturacaktır.
Fitch’in senaryo analizde ABD’nin Çin otomotiv sektörüne uygulayacağı yüzde 25 ve ek vergilerin; benzer bir misilleme ile karşılaÅŸması ve beraberinde NAFTA’nın çökmesi halinde maliyetinin küresel ticaret üzerinde 2 trilyon dolarlık kayıp olacağını hesaplıyor. ABD Vergi Vakfı’nın hesaplarına göre eÄŸer tüm tehditler hayata geçerse ABD ekonomisi uzun vadede büyümeden yüzde 0,44 oranında ödün vermiÅŸ olacak.
Fitch henüz bu senaryo üzerinden küresel büyüme beklentisini deÄŸiÅŸtirmemiÅŸ olsa da, ciddileÅŸen risklere iÅŸaret ediyor. Global bir vergi ÅŸokunun arz taraflı bir ÅŸok oluÅŸturacağını, arz zincirini bozarak ithalatçıların maliyetlerini artıracağını ve sonuçta iÅŸçilerin reel ücretlerinin düÅŸeceÄŸini vurguluyor. Üstelik ABD’nin azalacak ithalatının küresel ekonomi üzerinde çarpan etkisinin büyük olurken, ABD’den çıkan doÄŸrudan yatırımların da düÅŸeceÄŸini ekliyor.